Dat het retaillandschap verandert zien we met onze eigen ogen. Volgens ING Economisch Bureau zullen er begin 2022 meer webshops dan fysieke winkels zijn. Daarnaast meldt het bureau dat de koopbereidheid van de consument nu bijna weer terug is op het niveau van voor corona. ING leest dit af van de pindata die de bank ter beschikking heeft.
In het ING-rapport lezen we dat één op de zes winkels in de periode 2010-2021verdween. Dit zijn bijna 14.000 winkels minder. In het afgelopen decennium verdwenen bijvoorbeeld naast de vele mode- en schoenenwinkels circa de helft van de speelgoed- en een kwart van de elektronicawinkels. Het aantal supermarkten nam wel toe (+6,5%), terwijl het aantal webwinkels steeg van 12.500 naar 63.000. Een groot deel van de webwinkels heeft minimale omzet, maar uiteraard zijn er ook enkele zeer grote online bedrijven. In 2020 steeg het aantal webshops met 28% en sloot ruim 1% van de fysieke non-food winkels. ING gaat er van uit dat in 2021 ruim 1% van de winkels stopt en het groeitempo van het aantal webshops normaliseert naar circa 10%. Dan zijn er begin 2022 meer webshops dan fysieke non-food winkels.
Koopbereidheid is terug
De indicatoren voor het consumentenvertrouwen verbeterden in het tweede halfjaar van 2020 en het eerste kwartaal van 2021 langzaam. Vooral dankzij het oplopende vaccinatietempo konden stapsgewijs versoepelingen worden aangekondigd. Mede daardoor nam het consumentenvertrouwen in april versneld toe en was de koopbereidheid bijna terug op het pre-coronaniveau. Pindata van ING laten zien dat de consumentenbestedingen vooral zijn opgeleefd na de heropening van de winkels (en terrassen) op 28 april. De eerdere stappen van ‘click & collect’ en winkelen of afspraak hadden een geringer impact. De volgende boost kan volgen, zodra er geen enkele beperking meer is om te winkelen.
Thuiswinkelen blijft
De boost die de coronacrisis en de lockdowns aan de online verkopen hebben gegeven, zet zich volgens ING voort in 2021. Een nog groter deel van de consumenten heeft tijdens de coronacrisis een voorkeur ontwikkeld voor de snelheid en het gemak van het online kanaal. Tot in mei groeiden de online aankopen volgens analyse van de ING en iDeal data met 70-80% ten opzichte van 2020, na een groei van ruim boven de 100% in het eerste kwartaal. ING gaat uit van een forse terugval van de groei in het derde en zelfs een achteruitgang in het vierde kwartaal. Dit resulteert in een jaargroei van de online aankopen van zo’n 25%. Ook in het post-corona tijdperk zullen online verkopen blijven floreren.
In 2022 zullen de groeicijfers weliswaar afzwakken, maar dan is een flink deel van de omzet definitief terechtgekomen bij het online kanaal. Ten gevolge hiervan zal het winkellandschap blijvend veranderen. Er is tijdens de lockdowns over een breed front geïnvesteerd in e-commerce, inclusief data analyse. Van de totale online omzet vindt ongeveer 60% plaats via pure webshops zoals Bol.com, Coolblue, Amazon en Wehkamp en 40% via het multichannel kanaal. Doordat de balans bij fysieke retailers meer naar online verschuift, is de groei in het multichannel kanaal in 2021 (+35%) ook hoger dan bij de pure webshops (+15%).
Gaten in de winkelstraten
Veel non-food winkels hebben tijdens de lockdown geïnvesteerd in het onlinekanaal. De internetverkopen konden echter veelal het omzetverlies in de ‘stenen winkel’ niet goedmaken. Getroffen retailers weten te overleven door steunpakketten van de overheid, belastinguitstel en regelingen met verhuurders en banken. Recent zijn de steunpakketten verlengd tot eind september, is het begintijdstip van terugbetaling van schulden uitgesteld tot oktober 2022 en de terugbetaalperiode verlengd naar vijf jaar. Ervan uitgaande dat een nieuwe opleving van het coronavirus uitblijft en de economie open blijft, zou sanering van het winkelbestand en dan vooral van modewinkels beperkt kunnen blijven. Schoenenwinkels verdwijnen echter al langere tijd in hoog tempo, in ruim 10 jaar tijd verdween 40%. Ook in de periode 2019-2021 gingen er procentueel meer schoenenwinkels weg (-22%; 565 winkels) dan modewinkels (-8%; 1160 winkels). Er vallen dus gaten in de winkelstraten, tijdens de coronacrisis bleken vooral centrumlocaties in de grote steden kwetsbaar vanwege het wegvallen van funshopping en van de internationale toeristen.
